Szpital bez bólu

Szpital im. Dr Wojciecha Oczko w Przasnyszu przystąpił do programu „Szpital bez bólu”. To ważna informacja dla pacjentów, gdyż oznacza, że wprowadzane będą najwyższe standardy leczenia bólu pooperacyjnego. Wśród wymagań, które muszą spełnić te placówki, aby uzyskać certyfikat jest m.in. obowiązek regularnego mierzenia bólu u pacjentów po operacji, a także informowania pacjentów, przed zabiegiem, jakiego bólu mogą się spodziewać po operacji i w jaki sposób będzie on uśmierzany.

Certyfikaty „Szpital bez bólu” przyznają wspólnie Polskie Towarzystwo Badania Bólu oraz Polskie Towarzystwo Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Towarzystwo Chirurgów Polskich i Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne. O uzyskanie certyfikatu może ubiegać się każdy szpital lub pojedynczy oddział w Polsce.

Warunkiem otrzymania certyfikatu „Szpital bez bólu” jest wprowadzenie procedur określonych przez organizatorów projektu. Po pierwsze cały personel zajmujących się pacjentami w okresie okołooperacyjnym  - anestezjolodzy, lekarzy różnych specjalności zabiegowych oraz pielęgniarki, musi ukończyć szkolenie z zakresu uśmierzania bólu pooperacyjnego.
Kolejny warunek to prowadzenie monitoringu natężenia bólu. Kilka razy w ciągu doby
(co najmniej 4 razy) pacjent, który przeszedł operację, powinien ocenić poziom odczuwanego przez siebie bólu. Pacjent wskazuje natężenie bólu posługując się skalą numeryczną (od 1 do 10) lub wzrokową – wskazując odpowiedni kolor odpowiadający jego odczuciom bólowym (od zielonego do czerwonego). Wyniki te powinny być zapisywane na karcie i służyć doborowi odpowiednich dawek leków przeciwbólowych.

Trzecim zobowiązaniem szpitala/oddziału jest informowanie pacjentów o możliwości
i metodach uśmierzania bólu pooperacyjnego przed zabiegiem. Informacje te mogą być przekazywane w rozmowie z pacjentem, a także w postaci ulotki informacyjnej.
W szpitalach i na oddziałach, które ubiegają się o certyfikat musi być obowiązkowo prowadzona dokumentacja dotyczącą pomiarów bólu i zastosowanego postępowania przeciwbólowego, które powinno być zgodne z rekomendacjami uśmierzania bólu. Organizatorzy projektu opracowali specjalną „Kartę dokumentacji postępowania przeciwbólowego”, która zawiera informacje dotyczące pacjenta, chorób towarzyszących, przeprowadzonego zabiegu
i zastosowanego znieczulenia oraz zastosowanego postępowania przeciwbólowego (ze wskazaniem leku, dawki i metody podania). Karta ta musi być wypełniana dla każdego operowanego pacjenta.

Ostatnim wymogiem jest bezwzględne przestrzeganie zasady raportowania wystąpienia
u pacjenta działań niepożądanych związanych z zastosowanym leczeniem. Certyfikat przyznawany jest na 3 lata.

Szacuje się, iż ból pooperacyjny jest niewłaściwie uśmierzany u ponad połowy pacjentów. Przyczyn takiego stanu rzeczy można upatrywać w problemach organizacyjnych w polskich szpitalach, a także zbyt małej wiedzy na temat złożonego postępowania przeciwbólowego. Niestety zazwyczaj w polskim szpitalu głównym kryterium wyboru leku przeciwbólowego jest cena (bez liczenia całkowitych kosztów).

Polskie szpitale nie są zobowiązane wprowadzenia specjalnych procedur związanych z uśmierzaniem bólu pooperacyjnego – np. obowiązku regularnego monitorowania bólu. Chociaż procedury leczenia bólu są standardem w krajach Unii Europejskiej, w Polsce ich opracowanie i wdrożenie jest nadal kwestią „dobrej woli” szpitala. Decydują się na to tylko nieliczne z nich. Efektem jest niepotrzebne cierpienie pacjentów. Źle leczony ból pooperacyjny powoduje nie tylko zbędny ból pacjentów,
ale bywa również przyczyną powikłań pooperacyjnych i wydłuża czas hospitalizacji.

Na właściwym leczeniu bólu zyskać mogą zarówno pacjenci jak i szpitale. Pacjent, który nie odczuwa bólu szybciej wraca do zdrowia, rzadziej zdarzają się powikłania pooperacyjne. Szybsza, przebiegająca bez komplikacji rekonwalescencja oznacza dla szpitala krótszą hospitalizację – a zatem ograniczenie kosztów. Nie bez znaczenia jest także zyskujący w oczach pacjentów wizerunek szpitala – pacjenci, dla których strach przed bólem jest jedną z największych obaw przedoperacyjnych wybierać będą szpitale, które zagwarantują im leczenie bez zbędnego cierpienia.