Finansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Przedstawiamy stanowisko Konwentu Powiatów Województwa Mazowieckiego z dnia 17.06.2010 r. w sprawie finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Obecny system finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej stał się niewydolny i kosztowny. Stwarza on przez to zagrożenia dla bezpieczeństwa ekologicznego i szkodzi interesom środowiska. Dobitnym tego dowodem jest ostatnia powódź. Głównym mankamentem systemu jest usytuowanie środków finansowych z opłat ekologicznych w NFOŚiGW oraz w WFOŚiGW, a zadań głównie w samorządach.

Samorządy chcąc wykonać jakąkolwiek inwestycję o charakterze ekologicznym muszą pokonać długotrwałe procedury dla zdobycia środków finansowych, a później ich rozliczenia. O ile w pierwszych latach działalności ekologicznych funduszy celowych starały się one wypełniać ustawowe zadania, to obecnie ich działalność koncentruje się głównie na kreowaniu dochodów własnych w postaci odsetek i odzyskanych umorzeń dla zapewnienia dobrej egzystencji rozbudowanych biur. Zasady rozliczeń inwestycji ekologicznych stosowane przez fundusze diametralnie spowalniają obrót pieniędzy przeznaczonych na ekologię i są podstawowym źródłem niewydolności systemu realizacji inwestycji ekologicznych.

Reprezentatywnym przykładem jest WFOŚiGW w Warszawie.  Zawarł on w swoim podstawowym dokumencie  „Zasady udzielania i umarzania pożyczek oraz przyznawania dotacji  z WFOŚiGW w Warszawie” zapisy, które skutecznie hamują realizacje i rozliczenia inwestycji w celu maksymalizacji odsetek bankowych Funduszu (np. §16 p. 3 i 4, § 23 p.2 ). Efektem takiej interpretacji jest stałe hamowanie inwestycji proekologicznych. Rozliczenie większości inwestycji wspartych pożyczką funduszu musi trwać kilka, a czasem nawet kilkanaście lat. Jeśli samorząd zechce zrobić to wcześniej traci możliwość umorzenia części preferencyjnej pożyczki. Sztuczne hamowanie procesów inwestycyjnych dla osiągnięcia większych odsetek i zwrotów kosztuje rocznie co najmniej kilkadziesiąt milionów zł w skali Mazowsza. W przypadku wystąpienia klęski żywiołowej straty spowodowane tą polityką są wielokrotnie większe. Gdyby pieniądze publiczne na zadania ekologiczne trafiały bezpośrednio do budżetów samorządów, to za te same składki można by wykonać w każdym roku kilkakrotnie więcej przedsięwzięć proekologicznych.

Konwent Powiatów Województwa Mazowieckiego deklaruje gotowość debaty na temat usprawnienia mechanizmów finansowania inwestycji poprawiających bezpieczeństwo ekologiczne. Szacujemy, że dotychczasowe system finansowania zadań ekologicznych przynosi straty w skali kraju idące w setki milionów rocznie.

Załącznik:
- Zasady udzielania i umarzania pożyczek oraz przyznawania dotacji z WFOŚiGW w Warszawie.

            
/-/ Zenon Szczepankowski
Przewodniczący Konwentu Powiatów
Województwa Mazowieckiego
Starosta Przasnyski