Restrukturyzacja przemysłu cukrowniczego

W 2006 roku ministrowie rolnictwa państw Unii Europejskiej przyjęli reformę sektora cukru, która w zamierzeniu miała zapewnić długoterminową zrównoważoną produkcję cukru w UE, zwiększyć konkurencyjność sektora i jego nastawienie na potrzeby rynku oraz wypełnić zobowiązania międzynarodowe UE dotyczące możliwego poziomu wywozu cukru.

Najważniejszymi punktami reformy były: 36-procentowa obniżka gwarantowanej ceny cukru (cena cukru w UE ówcześnie dwu-trzykrotnie przewyższała ceny na rynkach światowych), rekompensaty dla rolników uprawiających buraka cukrowego oraz przede wszystkim utworzenie funduszu restrukturyzacji, który miał zachęcić niekonkurencyjnych producentów cukru do wycofania się z produkcji.

Celem Komisji Europejskiej było obniżenie produkcji cukru (poprzez zmniejszenie kwot produkcyjnych) w UE w ciągu 4 lat o 6 mln ton. Miało to pozwolić na zaspokojenie potrzeb wewnętrznych z produkcji europejskiej oraz z przywozu z państw partnerskich UE z Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz z krajów najsłabiej rozwiniętych (obejmujących 49 najbiedniejszych państw świata). Dla tych ostatnich Unia Europejska otworzyła swój rynek (stopniowo zmniejszano cła, aż do pełnego otwarcia, czyli możliwości importu po zerowej stawce celnej od 1 lipca 2009 roku).

Ze względu na niezadowalające wyniki procesu restrukturyzacji w latach 2006/2007 i 2007/2008 (zrzeczono się 2,18 mln ton kwot cukru, izoglukozy i syropu inulinowego), w 2007 roku przyjęto nowe akty prawne, których celem była poprawa efektywności funkcjonowania mechanizmów wdrożonych przez reformę z 2006 roku, a zwłaszcza systemu restrukturyzacji.

Zmiany te wymusiły zrzekanie się kwot przez producentów cukru w praktyce we wszystkich państwach członkowskich – w tym także w Polsce. Ostatecznie producenci cukru, izoglukozy i syropu inulinowego w Europie zrezygnowali z 5,77 mln ton kwot (w tym 5,23 mln ton cukru).

Wojciech Jagiełło